Mình đã từng đọc báo cáo tài chính của rất nhiều công ty, có thể nói không nhớ hết, trong đó có những công ty rất nhỏ cho đến rất to, kể cả các công ty chưa niêm yết cũng đọc nhiều. Nhưng nhiều nhất là những công ty đang niêm yết trên sàn, bởi vì khi lên sàn thì bắt buộc phải công khai báo cáo tài chính cho nhà đầu tư.
Kinh nghiệm cho thấy, đối với các công ty làm ăn nghiêm túc, minh bạch bằng thì đọc báo cáo tài chính sẽ cảm thấy rất rõ ràng, dễ hiểu, liền mạch và các con số gắn kết với nhau. Khi đó đọc rất thích, và dễ dàng nắm được tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.
Còn đối với những công ty có dấu hiệu nghi ngờ, mập mờ, đầu cơ, thổi giá, thì đọc báo cáo tài chính sẽ thấy nhiều khoản mục không rõ ràng, nhiều số liệu bị che dấu, đọc đi đọc lại vẫn không hiểu được thực sự công ty này đang làm ăn như thế nào? Kết quả kinh doanh thất thường, cấu trúc tài sản và nguồn vốn rất lỏng lẻo và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Đọc báo cáo tài chính đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức chuyên sâu và nhiều kinh nghiệm thì mới phân biệt được trắng-đen-mập mờ. Hồi mới ra trường mình thường khá đau đầu khi phân tích báo cáo tài chính, nhưng cứ làm riết thì sẽ có nhiều kinh nghiệm, bây giờ chỉ cần khoảng 5 phút là đã có thể loại bỏ ngay được những công ty tiềm ẩn rủi ro.
Cấu trúc báo cáo tài chính gồm có 4 phần:
- Bảng cân đối kế toán: Bảng này cho biết tình hình tài sản và nguồn vốn của công ty.
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Cho biết hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, hàng năm có lợi nhuận hay là thua lỗ.
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Cho biết tình hình dòng tiền đi ra, đi vào của doanh nghiệp.
- Thuyết minh báo cáo tài chính: Phần này giải trình cụ thể cho 3 phần trên.
Một báo cáo tài chính tốt sẽ giúp người đọc nhanh chóng nắm bắt được tình hình của doanh nghiệp, các phần có sự liên kết với nhau, dễ hiểu và mạch lạc. Còn một báo cáo tài chính mập mờ thì sẽ có nhiều khoản bị che dấu, số liệu mập mờ, đọc mãi mà không nắm được tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Kinh nghiệm khi đọc báo cáo tài chính thì một là phải hiểu rõ ràng rất cả, còn ngược lại thì sẽ không là gì cả. Những báo cáo tài chính có dấu hiệu gian gian díu díu mập mờ thì nên loại luôn là tốt nhất. Trong đầu tư phải hiểu thật kỹ, thật sâu về doanh nghiệp thì hãy đầu tư, còn không thì hãy tránh xa cho an toàn.